Paragrafta Başlık
Konu ve ana fikirle doğrudan bağlantılı olan başlık, parçanın
tamamını kapsayıcı nitelikte olup bir veya birden fazla sözcükten oluşur. Bir
paragrafın ya da bir metnin başlığını bulmadan önce o paragrafın ya da
metnin konusunu ve ana fikrini bulmak işimizi kolaylaştırır.
Başlığın Özellikleri
1)Konu ve ana fikirle doğrudan bağlantılıdır.
2)Dikkat çekicidir, metin hakkında ipucu verir.
3) Bir sözcükten de oluşabilir, birden fazla sözcükten de
oluşabilir.
4) Parçanın bir kısmını değil tamamını yansıtır. Başka bir
deyişle parçanın tamamını kapsayıcıdır.
Örnek:
Oyun, çocuğun gelişiminde çok önemli bir yer tutmaktadır.
Çocuk, oyun sayesinde yaşamı için gerekli olan bilgi, beceri ve davranışları
öğrenerek bunları içselleştirir. Nesneleri, toplumsal kuralları,
kavramları ve daha birçok şeyi oyunlar
sayesinde öğrenen çocuk böylece yaşama daha hazır bir hâle gelir. Aslında bir
eğitim aracı olan oyun sayesinde çocuk zihinsel, sosyal, psikolojik, fiziksel yönden
de gelişimini sürdürür.
Yukarıdaki metne “Oyunun Çocuğun Gelişimine Katkıları” başlığını
koyabiliriz.
NOT: Bir parçanın başlığı bulunurken konu ve
ana fikirle bağlantı kurulmalı ve o başlığın kesinlikle parçanın tamamını
kapsayıcı nitelikte olduğuna dikkat etmemiz gerekir. Çoktan seçmeli sorularda
seçenekteki başlık parçanın tamamını kapsayıcı nitelikte ise doğru cevap o
seçenekteki başlıktır.
Örnek Soru:
Ölümü düşünmeden, aklımıza getirmeden yaşamak elbette en iyi
şey ama elimizde mi? Ölüm düşüncesi bizi bir yol sardı mı, bir daha bırakmıyor,
sevinçlerimiz gülmelerimiz içinde bile kendini duyuruveriyor. Yaşamak
cömertliktedir: saatler, günler, aylar, yıllar geçiversin ne çıkar? Ölüm
korkusu, ölüm düşüncesi ise bizi cimri ediyor: Aman bu saat geçmesin!
Sıkıntılar içindeyim, yarın belki bir genişliğe kavuşacağım, olsun gene de bu
saat geçmesin. Yarın, o güzel yarın, benim ömrümü kısalmış bulacak. (Nurullah Ataç)
Yukarıdaki parçaya getirilebilecek en uygun başlık
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşam ve Ölüm
B) Ölüm Düşüncesi
C) Ölüme Yaklaşırken
D) Ölümün Getirdiği Cimrilik
Çözüm:
Yazarın bu parçada vurguladığı şey hiç tartışmasız insanın
zihnini saran “ölüm düşüncesi”dir. B seçeneğinde yer alan “Ölüm Düşüncesi” parçanın
tamamına uygun ve parçanın tamamını kapsayıcı niteliktedir. Cevap: B
