Bir konuda bilgi vermek, bir konuyu, kavramı ya da olguyu açıklamak, bir işin nasıl yapılacağını aşamalarıyla anlatmak gibi amaçlarla yazılan metinlere açıklayıcı metinler denir.
Açıklayıcı metinler üç bölümden oluşur:
1)Tanıtım: Bu bölümde konuya giriş yapılır. Ele alınan konunun ya da kavramın tanımı yapılır. Konu genel hatlarıyla tanıtılır, konuyla ilgili temel bilgiler verilir.
2) Açıklama / Detaylandırma: Adından da anlaşılacağı üzere bu bölümde konu detaylandırılır. Anlatım örnek ve açıklamalarla desteklenir. Gerekirse alt başlıklara yer verilir.
3) Sonuç: Bu bölümde metnin ana fikri özetlenerek ve önemli noktalar yeniden harırlatılarak anlatılanlar sonuca bağlanır.
Örnek Metin:
Edebiyat, kültür-sanat, siyaset, spor vb. alanlarda ün kazanmış ve tanınmış insanların hayatlarının tarafsız bir bakış açısıyla anlatıldığı metin türüne biyografi (yaşam öyküsü) denir. (Tanıtım)
Biyografi türünde kişi kendi yaşamını kendi ağzından anlatmaz. Kişinin yaşamı başkası tarafından anlatılır. Bu türde yaşam öyküsünü anlatan kişi tarafsız ve gerçekçidir. Başka bir deyişle kişinin yaşam öyküsünü anlatan yazar söz konusu kişi hakkında kişisel duygu ve düşüncelerine mümkün olduğunca yer vermez. Kişinin yaşam öyküsü anlatılırken bilgi, belge ve tanıklara başvurulur. Biyografi türünde yazar, kişinin yaşam öyküsünü anlatırken genellikle kronolojik bir sıra izler. Ayrıca bu türde açık, sade bir dil kullanılır. (Açıklama/Detaylandırma)
Sonuç olarak, biyografi türü belli bir alanda ün kazanmış birinin hayatının bilgi, belge ve tanıklara başvurularak başkası tarafından sade bir dille anlatıldığı bir metin türüdür. (Sonuç)
-Birinci paragraf tanıtım bölümüdür. Bu bölümde biyografi kavramının tanımı yapılıp konuya giriş yapılmıştır.
-İkinci paragraf açıklama/detaylandırma bölümüdür. Bu bölümde biyografi türünün özelliklerine değinilerek konu detaylandırılmıştır.
-Üçüncü paragraf ise sonuç bölümüdür. Bu bölümde konu özetlenerek sonuca bağlanmıştır.
