Foto Kaynak: https://www.pexels.com/photo/two-computer-flat-screen-monitors-turned-on-777001/
Yaşadığımız dünya, hayat hızla değişiyor. Değişen yaşam şartları bizi alışık olduğumuz hayattan daha farklı bir hayata doğru sürüklüyor. Teknoloji hızla gelişiyor ve hayatımızın tam merkezine oturuyor. Gelişen teknolojinin merkezini ise aslında bilgisayar ve bilgisayar programları oluşturuyor. Eğitimde ve diğer tüm alanlarda çağın gerisinde kalmama ve çağı yakalamak en önemli amaçlarımız arasında... Bunu sağlamak için en önemli yardımcımız ise bilgisayarlar ve bilgisayar destekli öğretimdir. Peki bilgisayar destekli öğretim nedir? Bu yazımızda BDÖ, yani başka bir deyişle, bilgisayar destekli öğretimi ele alacağız.
Eğitimde bilgisayarların kullanılmasıyla birlikte eğitim-öğretim uygulamaları farklı bir seviyeye ulaştı. Bilgisayar, eğitim-öğretim sürecinde öğretici, alıştırıcı ve uygulatıcı işlevlerini üstlenmiş, aynı zamanda da sanal ya da yapay ortamlar oluşturarak bir olayın benzerini canlandırıcı işlevini üstlenmiştir. Başka bir deyişle bilgisayarda benzetişim yoluyla gerçeğe yakın ortamlar oluşturularak gerçek hayatta gerçekleştirilmesi çok zor ve maliyetli etkinliklerin kullanıcılarla buluşması sağlanır. Bilgisayar destekli öğretim ile çoklu öğrenme ortamı sağlanarak öğrenilenlerin daha kalıcı hale gelmesi sağlanır. BDÖ, göze ve kulağa hitap ederek etkili bir öğretim ortamının oluşturulmasına katkı sağlar. Bu öğretim sürecinde renkli, hareketli, canlı, insanın ilgisini çeken animasyonlu içerikler hazırlanarak öğrenenlerin hem sıkılmadan hem de etkili bir şekilde öğrenmesine imkân verilir. Bireysel öğretim denince akla gelenlerden olan bilgisayar destekli öğretim genel anlamda öğrencinin öğrenmesine ve başarısına olumlu yönde etki yapar. Ancak bu konuda şunu iyi bilmemiz gerekiyor: Bilgisayar kesinlikle öğretmenin yerine geçen bir araç değildir. Eğitim-öğretim sürecinde öğretmene yardımcı olan, öğretimi tamamlayıcı bir destek aracıdır.
Eğitim-Öğretim Sürecinde Neden Bilgisayarı Kullanmalıyız?
1) Öğretmene sınıfa hakimiyet konusunda ve ders anlatımında büyük bir kolaylık sağlar. Bilgisayar aracılığıyla öğrencilere sunulan materyaller ilgi çekici olduğu için öğretmen sınıfa hakimiyet ve ders anlatma konusunda sıkıntı çekmez.
2) Bilgisayar, öğretmene ölçme ve değerlendirme konusunda kolaylık sağlar.
3) Bazı materyalleri maalesef sınıfa getirme imkânımız olmuyor. İşte tam da burada bilgisayar devreye giriyor. Bilgisayar bir internet ağı aracılığıyla sınıf veya laboratuvar ortamına getirme imkânımız olmayan materyalleri öğrenciye sunabilme imkânını bizlere sunar.
4) Bilgisayar ortamında word, power point, excel vb. programlar yoluyla elde ettiğimiz bilgileri kaydetme olanağı buluruz. Bilgisayar, kaydettiğimiz, depoladığımız bilgilere, belgelere ve klasörlere istediğimiz zaman ulaşabilme olanağı tanır.
5) Bilgisayar, tekrar ve alıştırmalarda, problem çözme yollarının öğretiminde, kavramlara ve ilkelere ulaşma yollarının öğretiminde, deneylerde ve benzetimlerde yaygın olarak kullanılır.
Bilgisayar Destekli Öğretim Sürecinde Uygulanan Programlar:
Bu programlar; alıştırma ve tekrar, birebir öğretim, problem çözme, benzetim, sınama/değerlendirme ve eğitsel oyundur. Şimdi bu programlara kısaca bir göz atalım:
1) Alıştırma ve tekrar: Öğrencilerin çeşitli çalışma kağıtları ve testler yoluyla öğrendiklerini tekrar etmesine ve öğrenilenlerin kalıcı olmasına yönelik yapılan çalışmalardır. Öğrenciler bilgisayar ortamında hazırlanan çalışma kağıtları ve testler yoluyla öğrendiklerini tekrar etme olanağı bulurlar. Bu yolla öğrenilenlerin kalıcı hale getirilmesi amaçlanır.
2) Birebir Öğretim: Öğrenme-öğretme sürecinde bazen istemediğimiz durumlarla karşı karşıya kalabiliriz. Bu istenmeyen durumlar; öğrenmenin gerçekleşmemesi ve öğrencinin çeşitli sebeplerle dersi kaçırmasıdır. İşte bu durumlarda bilgisayar aracılığıyla öğrencilere birebir çalışma olanağı verilir.
3) Problem Çözme: Öğrencilere sanal ortamda çeşitli problemler sunulur ve öğrencilerin problemlere yönelik çözüm imkânlarını bulması sağlanır. Öğrenci bu programda problemlerin çözümüne yönelik bilgilere erişme olanağı bularak yeni bakış açıları kazanır.
4) Benzetim: Kimi durumları gerçek hayatta organize edemeyiz. Çünkü bu durumlar gerçekleştirilmesi zor, tehlikeli ve maliyetli işlerdir. İşte bu durumlarda bilgisayar ortamında benzetim yoluyla çeşitli etkinlikler gerçekleştirebilir ve öğrencilere deneyim kazandırıp onları gerçek hayata hazırlayabiliriz.
5) Sınama/Değerlendirme: Öğrencinin yapmış olduğu çalışmalar belirli zaman aralıklarıyla kontrol edilir ve dönütler verilir.
6) Eğitsel Oyun: Bilgisayar ortamında eğlenceli eğitsel oyunlar yoluyla öğrencilerin kalıcı öğrenmeler elde etmesi sağlanır.
Bilgisayar destekli öğretim, öğrencilere kendi hızlarında öğrenebilme olanağı tanıyan, bireysel öğretimin önemli bir basamağı olan, öğrenci merkezli eğitimin gerçekleşmesine olanak tanıyan bir öğretim tekniğidir. Yazımızda da söylediğimiz gibi bilgisayar, öğretmenin yerine geçen bir araç değil, ona yardımcı olan bir destek aracıdır. Bunun bilincinde olup öğrenme-öğretme sürecini buna göre yapılandırmak ve bu sürecin her aşamasında bilgisayar destekli öğretimden faydalanmak hepimizin yararına olacaktır.