Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisinin Avantajları ve Dezavantajları

Foto Kaynak: https://www.pexels.com/photo/ask-blackboard-chalk-board-chalkboard-356079/

Öğrenme-öğretme sürecinde önceden belirlenen hedeflere ulaşabilmek için çeşitli öğretim stratejileri uygulanır. Bu öğretim stratejilerinden birisi de günümüzün eğitim anlayışına uygun olan buluş yoluyla öğretim stratejisidir. Biz bu stratejiye kısaca buluş stratejisi de diyebiliriz.

Buluş yoluyla öğretim stratejisi, Bruner tarafından geliştirilmiştir. Öğrenci merkezli bir strateji olan buluş stratejisinde öğrenciler bilgileri hazır olarak almazlar; tam aksine eğitim-öğretim sürecinde adeta bir bilim adamı gibi sorgulayarak ve çalışarak bilgileri elde ederler.

Buluş yoluyla öğretim stratejisinde süreç bir problemle başlar. Bu stratejide seçilen problemin öğrencinin merak duygusunu en üst seviyede tutması önemlidir. Zaten bu stratejinin temel amacı öğrencilerin merak duygularını diri tutmaktır. Merak duygusu üst seviyede olan öğrenci derse karşı güdülenerek öğrenme sürecinde olumlu bir performans gösterir. Bu stratejide öğrenciler sürecin merkezindedir ve seçilen problem hakkında düşünerek bu probleme yönelik çözüm üretmeye çalışırlar. Bu stratejide önemli olan bir diğer nokta ise öğrencilere ulaşacakları sonuçların önceden söylenmemesidir. Çünkü yukarıda da söylediğimiz gibi öğrenci bu stratejide bir bilim adamı gibi sorgulayarak, sezgisel düşünme ve keşif yoluyla çözüm üretmeye ve sonuçlara ulaşmaya çalışır.

Kavrama ve daha üst düzey hedeflerin kazandırılmasında etkili olan buluş stratejisinde öğretmen süreci çok iyi planlamalıdır. Öğretmen, öğrencilerin birbirleriyle sürekli iletişim halinde olabileceği ortamlar oluşturmalı ve öğrencileri sezgisel düşünmeye teşvik etmelidir. Öğretmen süreç boyunca öğrencinin düşünsel sürecini yakından takip etmeli ve bu süreçte öğrencilere doğru ve yerinde sorular sorabilmelidir. Başka bir deyişle öğretmen, öğrencileri sorularla yönlendirmeli ve bu süreçte etkili bir rehber olabilmelidir.

Buluş Stratejisinin Avantajları

-Buluş stratejisi öğrenci merkezli bir strateji olduğundan öğrencilerin yaparak ve yaşayarak öğrenmelerine olanak sağlar ve bunun sonucunda da öğrencilerde kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesini sağlar.

-Öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirir.

-Öğrencilerin merak duygularını üst düzeye çıkararak derse ve konuya karşı güdülenmelerini sağlar. Güdülenme, eğitim-öğretim sürecinde başarıyı getiren unsurlardan birisidir.

-Bu stratejide iyi organize edilmiş bir öğretim süreci öğrenmeyi eğlenceli bir hale getirebilir.

-Buluş stratejisinde öğrencinin merak, sezgisel düşünme ve keşif yoluyla kendi kendine öğrenebileceği bir ortam oluşturulur. Başka bir deyişle bu strateji öğrenciye bireysel öğrenme imkânı sağlar.

-Öğrencilerin sorgulama, değerlendirme, analiz-sentez gibi üst düzey düşünme becerilerini geliştirir.

-Öğrencileri düşünmeye ve sorgulamaya sevk ederek öğrencinin zihinsel süreçler açısından belli bir disiplin kazanmasına yardım eder.

-Buluş stratejisinde öğrencilerin birbirleriyle etkileşim kurabilecekleri ortamlar oluşturulduğu için bu stratejinin öğrencilerin iletişim becerisini geliştirdiğini de söyleyebiliriz.

Buluş Stratejisinin Dezavantajları

-Günümüzün eğitim anlayışına uygun olan ve iyi uygulandığı zaman olumlu sonuçlar verebilen buluş stratejisini kalabalık sınıflarda uygulamak zordur.

-Süreç için gerekli olan materyaller çoğu zaman temin edilemeyebilir.

-Uygulaması uzun zaman alabilen bu strateji maliyetli olabilir.

-Her derste veya her konuda uygulanması mümkün olmayabilir. Her kazanıma uygun olmayabilir.

-Öğrencileri keşif yoluyla öğrenmeye sevk eden buluş stratejisinde her zaman öğrencilerin sonuca ulaşmaları mümkün olmayabilir.

-Öğrencilerin konuyla ilgili ön bilgileri yeterli değilse istenilen sonuçlar elde edilemez.

Değerli okurlarımız; bu yazımızda buluş yoluyla öğretim stratejisinin avantajları ve dezavantajları konusunu ele aldık. İlerleyen günlerde bir diğer öğretim stratejisi "araştırma-inceleme stratejisi"ne de sitemizde yer vereceğiz. Herkese mutlu, huzurlu ve sağlıklı günler...

Öğretim Stratejileri Nelerdir?

Öğretim stratejileri, eğitim-öğretim sürecinde daha önceden belirlenen hedeflere ulaşmak açısından önemli bir yere sahiptir. Öğretim stratejileri sayesinde eğitim-öğretim sürecinin etkililiği ve verimliliği artar ve bu süreç düzenli bir biçimde yürütülür. Peki öğretim sürecinde bu denli önemli bir yere sahip olan öğretim stratejileri nelerdir? Bu soruya cevap arayalım: 

1) Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi 

David Ausubel tarafından geliştirilen bu stratejiye göre öğrenciler bilgileri hazır olarak alırlar. Öğretmen merkezli olan bu stratejide bilgiler öğretmen tarafından organize edilerek öğrencilere sunulur. Eğer bir konunun işlenişinde öğretmen önce genel tanımlardan başlayıp örneklere ve ayrıntılara doğru gidiyorsa yani başka bir deyişle tümdengelim yöntemini kullanıyorsa bu derste sunuş stratejisi uygulanıyor demektir. 

2) Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi 

Bruner tarafından geliştirilen bu stratejiye göre öğrenciler bilgileri hazır olarak değil, bir bilim adamı gibi çalışarak, araştırarak ve sorgulayarak keşif yoluyla alırlar. Bu nedenle bu stratejinin diğer bir adı da "keşif yoluyla öğrenme"dir. Bu stratejide öğrencinin merakının diri tutulması öncelikli amaçlardan birisidir. Merak ve sezgisel düşünmenin önemli olduğu bu stratejide konuyla ilgili önce örnekler verilir sonra genel tanımlara geçilir. Yani örnekten kavrama doğru gidilir. Başka bir deyişle buluş stratejisinde tümevarım yönteminin uygulandığını söyleyebiliriz. 

3) Araştırma-İnceleme Stratejisi 

John Dewey tarafından geliştirilen bu stratejide amaç gerçek hayatta karşılaşılabilecek problemleri araştırma ve inceleme yoluyla problem çözme basamaklarını kullanarak çözebilmektir. Sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere uygun olan bu stratejinin bir diğer amacı da öğrencilere bilimsel düşünme becerisini kazandırmaktır. 

Değerli okurlar; bu yazımızda "öğretim stratejileri nelerdir?" sorusuna cevap aradık ve bu konuyu yüzeysel bir şekilde ele aldık. İlerleyen süreçte bu stratejileri ayrıntılı olarak ele alacağız. Lütfen takipte kalın :) 

Görsel Kaynak: slideplayer.biz.tr