Kaynak: https://www.pexels.com/photo/abstract-blackboard-bulb-chalk-355948/
Öğretme-öğrenme
sürecinin verimli bir şekilde yürütülebilmesi eğitimin ve öğretimin içerisinde
yer alan tüm paydaşlar için oldukça önemlidir. Bu süreci verimli bir şekilde
yürütebilmek amacıyla çeşitli yaklaşım, strateji, yöntem, teknik ve taktiklere
başvururuz. Bu kavramları bu süreçte uygulamaya koyarız ancak bu kavramların ne
demek olduğunu daha önce hiç düşündük mü? İşte biz bu yazımızda öğretme-öğrenme
sürecinde temel kavramlar olan strateji, yaklaşım, yöntem, teknik ve taktik
gibi kavramları açıklamaya çalışacağız.
1)
Strateji: Stratejiyi,
amaçlara ulaşmayı sağlayan, genel bir plan ve tasarım olarak tanımlayabiliriz.
Öğretim stratejisi, hedeflere ulaşmayı ve kazanımları gerçekleştirmeyi
sağlayan, öğretim sürecinde uygulanacak yöntem ve tekniklerin seçimine yön
veren genel bir yoldur. Öğretim stratejisi ayrıca bu süreçte kullanılacak
araç-gereçleri de belirlemeye yarar. Öğretim stratejilerini sunuş, buluş ve
araştırma-inceleme stratejisi olmak üzere üç gruba ayırabiliriz.
Öğretimde
strateji konusunda şunları da eklemekte fayda var: Öğretim sürecinde
kullanabileceğimiz stratejiyi belirlerken temel etken öğretim hedefleridir.
Başka bir deyişle hedeflere göre uygulayacağımız stratejiye ya da stratejilere
karar verebiliriz. Bu nedenle bir stratejinin etkililiği hedeflere bağlıdır,
hedefler gerektiriyorsa bir ders saati süresince birden fazla stratejiyi
uygulayabiliriz.
2)
Yaklaşım: Yaklaşım,
öğrenme kuramlarını dikkate alarak öğretimin nasıl olması gerektiği hakkında
genel bir görüş bildiren, öğretimin temelini oluşturan temel felsefeyi açıklayan
genel bir bakış açısıdır. Örneğin, çoklu zekâ kuramı, beyin temelli öğrenme,
probleme dayalı öğrenme, iş birlikli öğrenme, aktif öğrenme, yapılandırmacılık,
tam öğrenme, okulda öğrenme ve yaşam boyu öğrenme birer yaklaşımdır.
3)
Yöntem: Hedeflere
ulaşmak için öğretme sorumluluğunu alan kişilerce bilinçli olarak seçilen ve
izlenen, öğrencilerin öğrenmesi için tasarlanan ve işe koşulan düzenli yola
yöntem denir. İçeriğin, çeşitli tekniklerin ve materyallerin ilişkili biçimde
hizmete sunulduğu öğretme yolu olarak da tanımlanabilir. Örneğin; anlatım,
örnek olay, gösterip yaptırma, deney, problem çözme, tartışma birer yöntemdir.
4)
Teknik: Teknik
için kısaca "öğretme biçimini ve yöntemini uygulamak" tanımını
yapabiliriz. Başka bir deyişle teknik, yöntemi uygulamaya koyma biçimi, sınıf
içinde yapılan iş ve işlemlerin tümüdür. Örneğin; drama, rol oynama, eğitici
oyunlar ve benzetim birer tekniktir.
5)
Taktik: Günlük
hayatta ya da eğitim-öğretim sürecinde düzenlediğimiz etkinliklerde sahip
olduğumuz olanaklar ve çevre koşulları fazlasıyla etkilidir. Buradan yola
çıkarak taktiği, sahip olduğumuz olanaklar ve çevresel koşullar üzerine
kurulmuş planlı, programlı davranışlar olarak tanımlayabiliriz. Başka bir
deyişle taktik, bir stratejiyi, yöntemi ve tekniği dersin hangi aşamasında
uygulayabileceğimize dair ayrıntılı ve özel bir eylem planıdır.
Değerli
okurlarımız, sizlere bu yazımızda öğretme-öğrenme sürecinde temel kavramlar
olan strateji, yaklaşım, yöntem, teknik ve taktik gibi kavramları açıklamaya
çalıştık. Bir başka yazımızda görüşmek üzere, herkese mutlu, huzurlu ve
sağlıklı günler...
