İster şirket toplantısı ister sınıf ortamı... Ortam ne olursa olsun, çok kısıtlı süreniz olduğunu düşünün ve çeşitli fikirlere ihtiyacınız var. İşte tam burada devreye beyin fırtınası tekniği giriyor.
Belli bir problem çözümünde grupça iş birliğine dayalı düşünmeyi gerektiren, sorunlara özgün ve değişik çözümler getirmek ve hayal gücünün kullanılmasıyla düşünce üretmek amacıyla kullanılan bir tekniktir beyin fırtınası tekniği. Bu teknik kısa sürede çok sayıda fikir ve öneri toplamayı amaçlar.
Beyin fırtınası, ilk defa Osborn isimli bir reklamcı tarafından kullanılmıştır. Osborn'un amacı yeni ürünlere yeni isim ve slogan bulmaktı.
Beyin fırtınası tekniği, sorunlara alışılmışın dışında özgün ve ilginç çözümlerin bulunmasını sağlayan bir tekniktir. Kişinin paylaşım ve iletişim becerilerini geliştiren bu teknik hazırlık, fikir üretme ve fikir değerlendirme olmak üzere üç aşamadan oluşur:
1) Hazırlık: Bu aşamada fikirlerin belirtilmesi için zaman sınırı belirlenir. Uygulamanın kısa bir zaman diliminde (5-15 dakika) yapılması yararlı olacaktır. Ayrıca bu aşamada sorun tahtaya yazılır.
2) Fikir üretme aşaması: Bireylerden ilginç, yeni ve özgün fikirlerin alındığı aşamadır. Bu aşamada katılımcılarda var olabilecek gerilim azaltılmalı, özgür, güvenilir ve demokratik bir ortam oluşturulmalıdır. Bireyler fikirlerini rahatça ifade edebilmelidir. Ayrıca bireyler fikirleri için ayıplanmamalı ve yargılanmamalıdır. Aktif katılımın sağlanması da önemlidir.
3) Fikir değerlendirme aşaması: Fikirlerin oylama ya da puanlama yoluyla önem sırasına konduğu ve çözüm önerilerinden seçimlerin yapıldığı aşamadır. Seçimler bir veya birkaç kişi tarafından değil, tüm katılımcıların fikirleri ve onayı alınarak yapılır.
Beyin Fırtınası Tekniği Nasıl Uygulanır?
1) Konu veya sorun tahtaya yazılır ve süre belirlenir. (hazırlık)
2) Bireylerin fikirlerini özgür ve rahat bir ortamda eleştiri ve yargılama olmadan söylemeleri sağlanır. (fikir üretme aşaması)
3) Ortaya çıkan öneriler veya fikirler, seçilen bir yazıcı tarafından tahtaya yazılır. (fikir üretme aşaması)
4) Öneriler ve fikirler oylama ya da puanlama yoluyla önem sırasına konur ve çözüm önerisi ya da önerileri tespit edilir. (fikir değerlendirme aşaması)
Beyin Fırtınası Tekniğinin Uygulanışı Konusunda Öneriler
Bu teknikten fayda sağlayabilmemiz için mümkün olduğunca çok fikir üretilmesini ve ilginç, gülünç fikirlerin ortaya çıkmasını özendirmemiz gerekir. Çünkü ortaya çıkan bir fikir -gülünç de olsa- yeni ve önemli bir fikrin ortaya çıkmasına neden olabilir. Başka bir deyişle bireylere fikir üretme konusunda ilham kaynağı olabilir. Fikir üretme aşamasında eleştiri yapmaktan ve bireyleri yargılamaktan kaçınmak gerekir. Üretilen fikirlerin herkesin görebileceği bir yere yazılması da önemlidir.
Beyin Fırtınası Tekniğinin Sınırlılıkları
-Psikomotor becerilerin geliştirilmesi için uygun bir teknik değildir.
-Uygulama sırasında seçilen konudan sapma ihtimali oldukça yüksektir.
-Fikir üretme aşamasında beklenen verim alınamayabilir. Çünkü benzer fikirlerin ortaya çıkması mümkün olabilmektedir.
-Bu tekniğin amacı sorun çözmektir ancak her zaman sorun çözülemeyebilir.
Öğretim Sürecinde Hangi Konular Seçilebilir?
Bu teknik öğretim sürecinde sıklıkla uygulanabilecek bir tekniktir. Ancak konu seçilirken dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Seçilecek konu veya sorun öğrencilerin gelişim özelliklerine ve ilgi düzeylerine uygunluk göstermelidir. Peki hangi konular seçilebilir? Biraz örnek verelim:
-Herkes aynı fikirlere sahip olsaydı neler olurdu?
-Su olmasaydı neler olurdu?
-İnternet olmasaydı bilgilere hangi yollarla ulaşabilirdik?
-Küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için neler yapılabilir?
-Çevre kirliliğini önlemek için neler yapabiliriz?
Değerli okurlarımız, bu yazımızda beyin fırtınası tekniğini, bu tekniğin uygulanışını ve beyin fırtınası tekniğinin sınırlılıklarını ele aldık. Herkese mutlu, huzurlu ve sağlıklı günler diliyoruz.
