KPSS etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
KPSS etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

12 Temmuz 2024 Cuma

KPSS Tarih Genel Tekrar Notları 3

 

1)Astronomi, matematik bilgini olan ve aynı zamanda şair olan, “Takvim-i Celâlî"yi hazırlayan komisyonda bulunan, ”Rubai” adı verilen dörtlükler hâlinde şiirler yazan bilim insanı ve şair Ömer Hayyam'dır.

 

2) “Uluğ Bey Zici” ve “Yıldızların Fıhristi” isimli eserleriyle ünlü Timur Devleti hükümdarı, astronomi ve matematik bilgini Uluğ Bey'dir.

 

3) Karahanlılar döneminde yaşamış, lakabı “Pir-i Türkistan” olarak da bilinen, “Divan-ı Hikmet” adlı eseriyle ünlü ilk Türk-İslâm mutasavvıfı Ahmet Yesevi'dir.

 

4) Karahanlılar döneminde yaşamış ve “Atabetü’l Hakayık” adlı eseriyle ünlü olan Türk-İslâm mutasavvıfı Edip Ahmet Yükneki’dir.

 

5) “Muhakemetü’l-Lugateyn” isimli eserinde Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu kanıtlamayı amaçlayan Türk-İslâm edebiyatçısı Ali Şir Nevai’dir.

 

6) Gazneliler dönemi edebiyatçısı olup, “Şehname” isimli eserini Gazneli Mahmut’a sunan edebiyatçı Firdevsi’dir.

 

7) “Mukaddimetü’l Edeb” isimli eseriyle ünlü Harzemşahlar dönemi edebiyatçısı Mahmut Zemahşeri’dir.

 

8) “Tarih-i Yemin” adlı eseriyle ünlü, Gazneliler dönemi tarihçisi Utbi’dir.

 

9)“Sibernetik” biliminin kurucusu olup; denge, kontrol ve haberleşme üzerine çalışan Artuklular dönemi bilim insanı Cezeri’dir.

 

10) Divan-ı Kebir, Mesnevi, Mektubat, Fihimafih  ve Mecalis-i Seba isimli eserleriyle ünlü Anadolu Selçukluları döneminde yaşamış tasavvuf bilgini ve edebiyatçı Mevlana’dır.

 

11) “Risaletün-Nushiyye” ve “Divan” adlı eserleriyle ünlü Anadolu Selçukluları dönemi tasavvuf bilgini ve halk edebiyatçısı Yunus Emre’dir.

 

12) Ahi Teşkilatının Özellikleri

-Temel amacı “sosyal adaleti” sağlamak olan ahilik teşkilâtında çıraklıktan ustalığa doğru meslekî eğitim verilmiştir.

-Ahi teşkilâtı, ahi esnaflarından toplanan katkı payı ile esnafa destek olmuş, fakirlere ve işsizlere de yardım edilmiştir.

-Kalite standartlarına uygun üretim gerçekleştirilmiştir.

-Üreticinin ve tüketicinin hakkını korumuştur.

-Ahi teşkilâtı, ürün fiyatlarını tespit ederek bu konuda uyuşmazlıkların ortaya çıkmasını önlemiştir.

-Devlet ve esnaflar arasındaki ilişkileri düzenlenmiştir.

NOT: Esnafların uyacağı meslek ilkelerine “fütüvvetname” denilmiştir.


13) -Hat: Arap harfleriyle güzel yazı sanatına verilen addır. Bu sanatla uğraşanlara ise “hattat” adı verilmiştir.

-Minyatür: Kâğıt üzerine yapılan ışık, gölge ve hacim duygusu yansıtılmadan yapılan iki boyutlu resimdir. Bu sanatla uğraşanlara “nakkaş” ya da “musavver” adı verilmiştir.

-Tezhip: Altın tozu ve boya ile sayfa ya da levha süslemeciliğine verilen addır. Bu sanatla uğraşanlara müzehhip adı verilmiştir.

-Çini: Fırınlanmış ve sırlanmış toprak üzerine yapılan süslemeciliğe verilen addır.

-Vitray: Cam süslemeciliği.

-Telkari: Gümüş ya da maden süslemeciliğidir. 

11 Temmuz 2024 Perşembe

KPSS Tarih Genel Tekrar Notları 2

 

1)Almanlara ait olan Nibelungen Destanı'nda, Germenler ile Avrupa Hunları arasındaki mücadeleler anlatılmış olup bu destanda Avrupa Hun hükümdarı Attila'dan “Etzel” şeklinde söz edilmiştir.

 

2) Ruslara ait olan İgor Destan'ında ise Kıpçak ve Slav mücadeleleri konu edinilmiştir.

 

3)Türk-İslam devletlerinde hükümdarlık sembolleri şunlardır:

-Örgin (taht)

-Hutbe okutmak

-Tuğ (sancak)

-Çetr (hükümdar şemsiyesi)

-Sikke (para) bastırmak

-Otağ (hükümdar çadırı)

-Saray

-Ünvan ve lakaplar

-Ferman

-Alem (bayrak)

-Nevbet (davul)

-Tuğra (imza şeklindeki hükümdar mührü)

-Tıraz (Arkasında ayet bulunan kaftan)

-Hilat (Halifenin gönderdiği hediyeler)

-Asa (Halifenin gönderdiği süslü değnek)

-Menşur (Halifenin gönderdiği hükümdarlık onay belgesi)

 

4) Hocası Cüveyni tarafından “derin bir deniz” olarak nitelendirilen, Nizamiye Medresesinde müderrislik yapan, “Nasihatü’l-Mülük”, “İhya’ü-Ulûmid-Dîn”, “El-Munkizu-mine’d-Dalâl” ve “Mekâsidu’l-Felâsife” adlı eserleriyle ünlü bilim insanı Gazali’dir.

 

5) Gazneliler döneminde yaşamış matematik ve astronomi bilgini olan, Gazneli Mahmut’un “sarayımın en değerli hazinesi”  sözleriyle nitelendirdiği, Avrupa’da “Alberuni (Aliboron)” olarak tanınan, “El-Asarül Bakiye”, “Hint Tarihi” adlı eserleriyle tanınan Türk-İslam bilgini Biruni’dir.

 

6) Bağdat'ta Nizamiye Medresesi'ni kuran, “Siyasetname”  adlı eserinde devlet idaresi hakkındaki görüşlerini belirten ve aynı zamanda Büyük Selçuklu veziri olan devlet adamı Nizamülmülk’tür.

 

7) Matematik tarihinde, birinci ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözümlerinin yer aldığı ilk eser olan "Kitab-ül Cebir vel-Mukabele"nin yazarı:

Harezmi

 

8) Karahanlı döneminde yaşayan, dil bilimci ve haritacı olan, ”Divan-ı Lügati’t-Türk”  adlı eseriyle Türkçenin Arapçadan üstün olduğunu göstermeyi amaçlayan Türk bilim insanı Kaşgarlı Mahmut’tur.

 

9) Halkın ve hükümdarın karşılıklı sorumluluklarını dile getirdiği “Kutadgu Bilig” adlı eseriyle ünlü, Karahanlılar dönemi devlet adamı ve siyaset bilimcisi Yusuf Has Hacip’tir.

 

10) Türk-İslam devletlerinde bazı mimari eserler:

Han, kervansaray, ribat, bedesten, arasta gibi yapılar iktisadi amaçlı inşa edilirken; darüşşifa, darültıp, bimarhane, bimaristan, maristan, darülafiye, şifahane, darülsıhha gibi yapılar sağlık amaçlı inşa edilmiştir.

Mimari eserler hususunda önemli olan kurumların tanımları:

Camii: İbadet ve eğitim amacıyla inşa edilen ve kullanılan dinî yapı.

Kümbet (türbe): Din ve devlet büyükleri için inşa edilmiş anıt mezarlardır.

Medrese: Bilimsel araştırmaların yapıldığı, dinî ve pozitif bilimlerin okutulduğu kurumlardır.

Tekke: Tarikatların dinî ve sosyal faaliyetlerini yürüttükleri yapılardır. Küçüğüne ise “zaviye” adı verilmiştir.

İmarethane: Yoksul insanlara yönelik yemek hizmetlerinin verildiği yerlerdir.

Darüşşifa: Tolunoğulları’nda “maristan” olarak adlandırılan bu yapılar halka yönelik sağlık hizmetlerinin verildiği kurumlardır.

Bimarhane: Ruh ve sinir hastalıklarına yönelik tedavi hizmetlerinin verildiği kurumdur.

Külliye: Camii etrafında inşa edilen, kapsamında medrese, kütüphane, bedesten, darüşşifa vb. yapıların yer aldığı çok amaçlı sosyal yapılardır.

Kervansaray: Karahanlılarda “ribat” olarak adlandırılan, şehirlerarası ticarette güvenlik ve barınma amaçlı inşa edilmiş yapılardır.

Bedesten: Kumaş ve değerli eşyaların satıldığı üstü kapalı esnaf çarşısı.

Arasta: Aynı mesleği icra eden ya da aynı ürünü satan dükkânların bulunduğu esnaf çarşısı.

Bazı Türk-İslam Mimari Eserleri:

Karahanlılar:

Mezar-ı Şir Kebir Camii

Buhara Namazgâh Camii

Özkent Minare

Arap Ata Türbesi

Ayşe Bibi Türbesi

Tirmiz Sarayı

Ribat-ı Melik

 

Gazneliler:

Leşker-i Bazar Ulu Camii

Leşker-i Bazar Sarayı

 

Büyük Selçuklular:

İsfahan Mescid-i Cuma

Bağdat Nizamiye Medresesi

Nişabur Medresesi

Sultan Sencer Türbesi

Rey Medresesi


KPSS Tarih Genel Tekrar Notları 1 adlı yazımıza BURADAN  ulaşabilirsiniz. 


8 Temmuz 2024 Pazartesi

ÖSYM Sınavlarında Çıkması Muhtemel Şair ve Yazarlar


 KPSS, EKYS, YKS gibi ÖSYM'nin düzenlediği sınavlarda çıkması muhtemel şair ve yazarları sizlerle paylaşıyoruz. 

1)Ahmet Hamdi Tanpınar

Roman, öykü, makale, deneme, şiir, edebiyat tarihi gibi türlerde eserler veren, “Ne İçindeyim Zamanın”, “Bursa'da Zaman” gibi şiirleri kaleme alan, “Mahur Beste”, “Huzur”, “Sahnenin Dışındakiler” ve “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” gibi romanlarıyla ünlü sanatçımızdır. Sanatçının öykü türündeki eserleri ise “Abdullah Efendi'nin Rüyaları” ve “Yaz Yağmuru"dur. Deneme türünde de eserler veren sanatçı bu türde “Beş Şehir” ve “Yaşadığım Gibi” adlı eserleri de kaleme almıştır. Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir” adlı eserinde Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul’u kendine özgü anlatım biçimiyle okuyucuyla buluşturmuştur

 

2)Peyami Safa

Edebiyat, felsefe, psikoloji, sosyoloji gibi değişik alanlarda eserler vererek çok yönlü olabilmeyi başaran sanatçı roman türünde verdiği eserlerle edebiyat tarihimizdeki yerini almıştır. Sanatçı roman türünde “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”, “Fatih-Harbiye”, “Bir Tereddüdün Romanı”, “Matmazel Noralya’nın Koltuğu”, “Yalnızız”, “Şimşek”, “Sözde Kızlar”, “Canan”, “Biz İnsanlar” gibi eserler kaleme almıştır.

 

3) Sezai Karakoç

İslâmî duyarlılıkla kaleme aldığı eserleriyle tanınan sanatçımızdır. Şiir türünde “Körfez, Şahdamar, Hızırla Kırk Saat, Taha’nın Kitabı, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler” gibi eserler kaleme alan sanatçı aynı zamanda deneme türünde kabul edebileceğimiz “Diriliş Muştusu” ve “Diriliş Neslinin Âmentüsü” adlı eserleriyle de ünlüdür. “Ey Sevgili” olarak bilinen “Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine” ve “Mona Rosa” adlı şiirleri en çok okunan şiirlerindendir.

 

4) Cahit Sıtkı Tarancı

Şiirlerinde ağırlıklı olarak “yalnızlık” ve “ölüm” temalarını işleyen şair, edebiyatımızda “ölüm şairi” olarak da tanınır. “Ömrümde Sükût”, “Otuz Beş Yaş”,” Düşten Güzel”, “Sonrası” adlı şiir kitapları vardır.

 

5) Abbas Sayar

Romanlarında ve hikâyelerinde Orta Anadolu insanının yaşamını anlatan ve “Yılkı Atı” romanıyla edebiyat dünyasında adını duyuran edebiyatçımızdır. Sanatçının ayrıca roman türünde “Çelo”, “Can Şenliği”, “Dik Bayır” gibi eserleri de vardır.

 

6) Rasim Özdenören

Türk öykücülüğünün ve deneme yazarlığının gelmiş geçmiş en usta kalemlerinden biridir. “Hastalar ve Işıklar”, “Gül Yetiştiren Adam”, “Çözülme”, “Çok Sesli Bir ölüm”, “Denize Açılan Kapı”, “Ruhun Malzemeleri”, “Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler”, “Müslümanca Yaşamak”, “Ansızın Yola Çıkmak”, “Yazı, İmge ve Gerçeklik” gibi eserleriyle ünlüdür.

 

7) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Özellikle romanları ve öyküleriyle edebiyatımızda önemli bir yeri olan Yakup Kadri, “Yaban” adlı romanında I. Dünya Savaşı'nın bitimiyle birlikte Sakarya Savaşı’nın sonuna kadar olan sürede bir Anadolu köyünde köy halkının Milli Mücadele’ye ilişkin tutumlarını ve tavırlarını Ahmet Celâl isimli bir Türk subayının ve aydınının gözüyle verir.

Yakup Kadri’nin Eserleri:

Öykü: Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri

Roman: Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Bir Sürgün, Panorama I, Panorama II, Hep O Şarkı.

Anı: Zoraki Diplomat, Anamın Kitabı, Vatan Yolunda, Politikada 45 Yıl, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları

Mensur Şiirler: Erenlerin Bağından, Okun Ucundan.

 

8) Halide Edip Adıvar

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında roman, öykü, anı gibi türlerde eserler veren Halide Edip Adıvar, özellikle roman türündeki eserleriyle edebiyatımızda ses getirmiştir. “Vurun Kahpeye”, “Ateşten Gömlek”, “Sinekli Bakkal”, “Dağa Çıkan Kurt”, “Türk’ün Ateşle İmtihanı”, “Mor Salkımlı Ev” gibi eserleriyle ünlüdür.

 

9) Orhan Veli Kanık

Garip akımının kurucularından olan Orhan Veli Kanık, kaleme aldığı şiirlerle edebiyatımıza damga vurmuş şairlerimizdendir. “Garip”, “Vazgeçemediğim”, “Destan Gibi”, “Yenisi”, “Karşı” gibi şiir kitapları olan sanatçı daha çok “İstanbul’u Dinliyorum” ve “Anlatamıyorum” adlı şiirleriyle hafızalarda yer edinmiştir.

 

10) Reşat Nuri Güntekin

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında kaleme aldığı roman, öykü ve tiyatro türündeki eserleriyle ses getiren Reşat Nuri Güntekin, eserlerinde Anadolu’yu ve Anadolu insanının yaşantısını yalın bir dille okuyucularına aktarmayı başarmış bir sanatçıdır. “Çalıkuşu”, “Dudaktan Kalbe”, “Yeşil Gece”, “Acımak”, “Yaprak Dökümü”, “Kızılcık Dalları”, “Miskinler Tekkesi”, “Kavak Yelleri”, “Gizli El” gibi eserleriyle ünlüdür.

30 Kasım 2023 Perşembe

KPSS Genel Kültür Notları 3

 

1) Kendisine Mustafa Kemal'i tutuklama emri verilmesine rağmen "Emrinizdeyiz Paşam! Ben, subaylarım, erlerim, Kolordum, hepimiz emrinizdeyiz!" diyerek Mustafa Kemal'e ve Milli Mücadele'ye desteğini gösteren 15. Kolordu Komutanı:

Kazım Paşa (Karabekir)

(Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam, C. 2., s. 105)

 

2) General Harbord Raporu

ABD Başkanı Wilson tarafından görevlendirilen General Harbord, Osmanlı ülkesinde yaşanan Ermeni sorunu hakkında bir rapor hazırlamıştır. Rapor, Ermeni iddialarının asılsız olduğunu ortaya koymuştur.

 

3) Bizans İmparatorluğu ve Pontus Rum Devleti'ni yeniden canlandırma amacını taşıyan Yunanlara ait ideal:

Megali İdea (Büyük İdeal/Fikir)

 

4) Asıl adı Osman Nevres olan ve İzmir'deki Yunan işgaline karşı attığı ilk kurşunla tanınan gazeteci:

Hasan Tahsin

 

5) İzmir'in işgalinin ertesi günü "Hiçbir müdafaa vasıtası olmayan bir Müslüman dahi yerden üç taş alarak düşmana atmaya mecburdur." diyerek halkı mücadeleye çağıran kişi:

Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi

 

6) Milli Mücadele'nin haklılığını ortaya koyan ilk uluslararası belge:

Amiral Bristol Raporu (İzmir'in işgalinin haksızlığını ortaya koymuştur.)

 

7) Hatay sorunu ile ilgili hazırlanan rapor:

Sandler Raporu

 

8) Milli Mücadele'nin gerekçe, amaç ve yöntemini açıkça belirten ve bu özelliğiyle bir "ihtilâl bildirisi" özelliği taşıyan genelge:

Amasya Genelgesi

 

9) Mustafa Kemal Paşa'nın Erzurum Kongresi öncesinde verdiği kararla "Sineyimillete dönüş" olarak nitelediği durum:

Resmî görevinden ve askerlikten istifa etmesi

 

10) İlk kez milli sınırlardan ve yeni bir hükümet kurulmasından söz edilen ve manda ve himaye fikrinin ilk kez reddedildiği kongre:

Erzurum Kongresi

 

11) Manda ve himaye fikrinin kesin olarak reddedildiği, ülkede faaliyet gösteren milli cemiyetlerin “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirildiği kongre:

✅Sivas Kongresi

 

12) Türkiye orta kuşakta yer alır. Buna bağlı olarak;

Akdeniz iklim kuşağı içerisinde yer alır.

Batı rüzgârlarının etkisi altındadır.

Cephe (frontal) yağışların etkisi altındadır.

Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.

(ABCD şeklinde kodlayabiliriz.)

NOT: Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması mutlak (matematik) konum ile ilgiliyken, aynı anda dört mevsimin yaşanması özel (göreceli) konumla ilgilidir.

 

13) Türkiye ile Nahçıvan arasında ülkemizin en kısa kara sınırı olan 10-15 km'lik bir sınır bulunmaktadır. Azerbaycan'a bağlı olan Nahçıvan ile ulaşım ve ticari ilişkiler ise Dilucu Sınır Kapısı'ndan gerçekleştirilir.

 

14) Suriye-Türkiye sınırı 911 km ile Türkiye'nin en uzun sınırıdır.

 

15) Türkiye'nin ilk yerli sondaj gemisi "Fatih"tir.


18 Kasım 2023 Cumartesi

KPSS Genel Kültür Notları 2

 

1)Rusya'nın I. Dünya Savaşı'ndan çekildiği antlaşma:

Brest-Litovsk Antlaşması


2)Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nda savaştığı ilk cephe:

Kafkas Cephesi


3)Bakü'yü Bolşevik ve Ermeni işgalinden kurtaran ve "Bakü Fatihi" olarak anılan Osmanlı komutanı:

Nuri (Killigil) Paşa


4) Mustafa Kemal'in Şam'da kurduğu cemiyet:

Vatan ve Hürriyet


5) Meşrutiyet'in ortadan kaldırılmasını isteyen gelenekçi kitlenin çıkardığı isyan:

31 Mart Vakası


6) I. Dünya Savaşı'ndan sonra ABD'nin uyguladığı yalnızlık politikası:

Monroe Doktrini


7) Mustafa Kemal'in Fikir Hayatını Etkileyen Düşünürler:

✅Namık Kemal (Vatanseverlik)

✅Jean-Jacques Rousseau (Yurttaşlık)

✅Montesquieu (Demokrasi)

✅Voltaire (Bilimsellik ve Akılcılık)

✅Ziya Gökalp (Milliyetçilik)

✅Mehmet Emin Yurdakul (Milliyetçilik)

✅Tevfik Fikret (Batıcılık, çağdaşlık)


8) Mustafa Kemal'in Hayatına Yön Veren Şehirler:

✅Selanik

✅Manastır

✅İstanbul

✅Şam

✅Sofya


9) Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini anlattığı “Nutuk” adlı eseri başta olmak üzere Mustafa Kemal Atatürk’ün yazdığı bazı eserler:

Medeni Bilgiler

✅Takımın Muharebe Talimi

✅Geometri

✅Cumalı Ordugâhı

✅Zabit ve Kumandanla Hasbıhâl


10) 1911'de açılan ilk hemşirelik kursunu bitiren, gönüllü katıldığı Balkan Savaşlarından sonra Çanakkale Savaşı'nda başhemşire olarak görevlendirilen ve Türkiye'nin ilk hemşiresi olarak kabul gören kişi:

Safiye Hüseyin Elbi


11) Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlar:

✅Devlet Arşivleri Başkanlığı

✅Devlet Denetleme Kurulu

✅Diyanet İşleri Başkanlığı

✅İletişim Başkanlığı

✅Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği

✅Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı

✅Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı

✅Savunma Sanayi Başkanlığı

✅Strateji ve Bütçe Başkanlığı

✅Türkiye Varlık Fonu


12) Türkiye, jeotermal enerji potansiyeli bakımından önemli bir yere sahiptir. Bu kaynağın oluşmasında ülkemizin aktif bir tektonik kuşak üzerinde yer alması etkili olmuştur.


13) Türkiye'nin bazı alanlarında kırsal yerleşmelerin dağınık dokulu olduğu görülür. Bu yerlerin oluşumunda;

✅arazinin engebeli olması

✅tarım alanlarının parçalı olması

etkili olmuştur.


14) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre aday olarak atanmış devlet memurunun asgari adaylık süresi 1 yıl; azami adaylık süresi ise 2 yıldır.


15) İl genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır.


KPSS Genel Kültür Notları birinci serimize BURADAN ulaşabilirsiniz. 


21 Ekim 2023 Cumartesi

KPSS Genel Kültür Notları 1


1)Kuvayımilliye kavramından bahseden ilk belge:

Dr. Esat Işık Raporu

 

2)Dünyaca ünlü "Simyacı" adlı eseriyle bilinen yazar:

Paulo Coelho

 

3)Kastamonu'nun Pınarbaşı ilçesinde bulunan ve "dünyanın en derin ikinci kanyonu" olarak gösterilen kanyon:

Valla Kanyonu

 

4)Türkiye'nin tek buz müzesi Erzurum'da açılmıştır.

 

5)Matematik tarihinde, birinci ve ikinci dereceden denklemlerin sistematik çözümlerinin yer aldığı ilk eser olan "Kitab-ül Cebir vel-Mukabele"nin yazarı:

Harezmi

 

6)Dünyaca ünlü "Anna Karenina" adlı eserin sahibi:

Lev Tolstoy

 

7)2024 Yaz Olimpiyat Oyunları Fransa'nın Paris şehrinde düzenlenecek.

 

8)Sözlükte “yazma, kaydetme, deftere geçirme” anlamına gelen tahrîr kelimesi terim olarak, Osmanlı maliye teşkilâtında vergilerin ve bu vergileri verenlerin  tespiti için değişik dönemlerde gerçekleştirilen sayımları ve bu sayımların kaydedildiği defterleri ifade eder.

 

9)TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmaları nedeniyle "Millî Hatip" ve "Cumhuriyet Hatibi" olarak tanınan ve İstiklâl Marşı'nı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okuyan ilk kişi olan siyasetçi ve yazar:

Hamdullah Suphi Tanrıöver 

 

10)Karahanlılar döneminde yazılan, dört ana karakter üzerinden dört insanî yeteneğin anlatıldığı, devlet idaresine yönelik ilkelere de değinilen eser:

Kutadgu Bilig

 

11)16 Haziran 1919'da Malgaç Baskını ile düşmana ilk darbeyi vurmak suretiyle Aydın yöresinde düşman kuvvetlerinin ilerlemesini durdurmuş olan Milli Mücadele kahramanı:

Yörük Ali

 

12)22 Mayıs 2015'te hizmete giren ve Türkiye'de ve Avrupa'da deniz üzerine inşa edilen ilk havalimanı:

Ordu-Giresun Havalimanı

 

13)"Türk Marşı", Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiştir.

 

14)Ankara, Erzurum, Konya, Bursa, İstanbul şehirlerini anlattığı "Beş Şehir" adlı eseriyle ünlü edebiyatçımız Ahmet Hamdi Tanpınar'dır.

 

15)1982 Anayasası'na göre milletlerarası anlaşmaların onaylanmasını uygun bulma görev ve yetkisi TBMM'ye aittir.


26 Temmuz 2022 Salı

KPSS Eğitim Bilimleri - Önemli Noktalar


 Değerli okurlarımız, bu yazımızda Ölçme ve Değerlendirme, Program Geliştirme ve Öğretim Yöntem ve Teknikleri'nden önemli noktaları sizlerle paylaşacağız. 

1)Mutlak Değerlendirme

Gruptan gruba, kişiden kişiye değişmeyen önceden belirlenmiş kesin ölçütlere dayalı yapılan değerlendirme türüne mutlak değerlendirme denir.

Mutlak değerlendirme örnekleri

-100 üzerinden 60 ve üzeri puan alanların dersten geçmesi

-80 sorudan 40'ını doğru cevaplandıranların başarılı sayılması

-Bir testteki soruların %50'sini doğru cevaplayanların dersten geçmesi

Bağıl Değerlendirme

Önceden belirlenmiş kesin bir ölçütün olmadığı, bireylerin performanslarının grup ya da sınıf ortalamasına göre belirlendiği değerlendirme türüne bağıl değerlendirme denir.

Bağıl değerlendirme örnekleri

-Sınıf ya da grup ortalamasının üzerinde puan alanların başarılı sayılması

-Bir sınavda en yüksek puan alan ilk beş kişinin bilgi yarışmasına katılmaya hak kazanması

-Bir şiir yarışmasında en iyi üç şiirin belirlenmesi

NOT: Bağıl değerlendirmede;

-Sınıf ortalamasına göre değerlendirme yapma

-Zekâ ve yetenek değerlendirmeleri

-Z ve T puanlarına göre değerlendirme yapma

gibi durumlar söz konusudur.

NOT: Mutlak değerlendirmede önceden belirlenmiş kesin ölçütler varken bağıl değerlendirmede önceden belirlenmiş kesin ölçütler yoktur.

 

2) Kapsam Geçerliği

Kapsam geçerliğinde;

“-Söz konusu test, hedef davranış ve konuları dengeli temsil edecek test maddelerinden oluşmuş mu? Başka bir deyişle söz konusu testte kapsamın her yerinden dengeli bir şekilde soru sorulmuş mu?”

sorusunun cevabına “Evet” cevabını verebiliyorsak söz konusu testin kapsam geçerliğinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

Örneğin; bir öğretmen beş ünite işlemiş  ve sınavda da bu beş üniteyi dengeli bir şekilde ölçebilecek sorulara yer vermişse o sınavın kapsam geçerliğinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

 

3) Kısa cevaplı testlerle kapsam daha iyi örneklenebilir. Çünkü kısa cevaplı testlerde öğrencinin uzun bir şekilde cevap yazması gerekmez ve bu durum da çok sayıda soru sormaya zemin hazırlar. Çok sayıda soru sorulabilmesi de kapsamın her yerinden soru sorma olanağı sağlar.

 

4) Yazılı Yoklamalar

Üst düzey zihinsel becerilerin, sentez ve değerlendirme düzeyindeki davranışların ölçüldüğü yazılı yoklamalarda aynı zamanda öğrencinin kendini yazılı olarak ifade edebilme, kendisini ifade ederken yazım kurallarını ve noktalama işaretlerini doğru kullanabilme becerileri de ölçülür.

Yazılı yoklamaların en önemli dezavantajı ise az sayıda soru sorulabilmesidir. Çünkü yazılı yoklamalarda sorular uzun uzun cevaplanır ve bu durum da az sayıda soru sorulmasına yol açar. Az sayıda soru sorulması da hem kapsam geçerliğini hem de güvenirliği olumsuz etkiler.

 

5) – Puanlama için ayrıntılı yönergelerin bulunduğu cevap anahtarının kullanılması

-Puanlamayı birden fazla puanlayıcının yapması ve verilen puanların ortalamasının alınması

-Soru soru puanlama ya da  başka bir deyişle bir soruya öğrencilerin tümünün verdiği cevaplar puanlandıktan sonra diğer soruya geçilmesi

-Cevabın değişik bölümlerine verilecek puanların ayrı ayrı belirlenmesi

gibi hususlar yazılı yoklamalarda puanlama güvenirliğini artırmaya yönelik önlemlerdir.

 

6) Sınavlarda “boşluk doldurma” tipi sorularda ders kitabından aynen alınan ifadelerin kullanılması ölçülen özelliğin ezber ve hatırlama düzeyinde kalmasına neden olur.

 

7) İnformal eğitim plânlı ve programlı değildir. Doğal, gelişigüzel ve olumlu ya da olumsuz olarak gerçekleşen, belli bir mekâna bağlı olmayan eğitimdir.

 

8) Örtük Program

Açık ve yazılı olmayan, tasarlanmamış, gizil öğrenmeleri kapsayan, resmî programın dışında olan, yöneticilerin ve öğretmenlerin sözlü ya da sözsüz olarak verdikleri bütün iletilerle oluşan öğrenmeleri kapsayan program türüne örtük program denir. Okul kültürü ve ikliminden kaynaklanan öğrenmeler örtük program kapsamındadır.

NOT: Örtük program ile ekstra program karıştırılmamalıdır. Örtük program plânlı olmaktan çok kendiliğinden oluşan öğrenmeleri kapsayan okul iklimi, öğretmen ve yönetici tutumları ile ortaya çıkan bir program türüyken; ekstra program, resmî programın dışındaki plânlı, sosyal, kültürel, sportif, sanatsal etkinliklerdir. Kısacası örtük program plânlı değilken, ekstra program plânlıdır.

 

9) Eğitim programları uygulanırken uygulandıkları eğitim bölgesinin özellikleri dikkate alınır ve program bu özelliklere göre esnetilebilir. Örneğin; tarımın temel geçim kaynağı olduğu bir bölgede programda öncelikle tarımla ilgili amaçlara öncelik verilmesi buna örnek bir durumdur. Başka bir deyişle eğitim hedefleri belirlenirken toplumsal çevrenin ihtiyaçları da dikkate alınır.

 

9) Eğitim Felsefeleri

-Daimicilik: Değişmeyen, evrensel bir eğitimin savunulduğu, çocuklara ve gençlere dünyanın hem maddi hem de manevi gerçeklerini tanıtacak bilgiler verilmesi gerektiğini, klasik eserlerin eğitimde önemli bir yeri olduğunu savunan eğitim felsefesine daimicilik denir.

-Esasicilik: Konu ve öğretmen merkezli anlayışın hakim olduğu, disiplinin eğitimde önemli olduğunu, ezber, tekrar, alıştırma gibi geleneksel öğretim yöntemlerinin kullanıldığı eğitim felsefesine esasicilik denir. Esasicilik eğitim akımında öğretmen otoritesi önemlidir.

-İlerlemecilik: Eğitim ortamının demokratik olduğu, öğrenme öğretme sürecinde öğretmenin rehber konumda olduğu, eğitim programının öğrencilerin ilgi, ihtiyaç, beklenti ve özelliklerine uygun olması gerektiğini savunan eğitim akımına ilerlemecilik denir. Bilginin kullanımının ve transferinin önemli olduğu bu aklımda yaparak yaşayarak öğrenme ve problem çözme yöntemi esas alınır. Bu akıma göre okul yaşamın kendisi olmalıdır ve bilgi gerçek yaşamla ilişkilendirilerek verilmelidir.

-Yeniden kurmacılık: Öğretmeni ve okulu toplumsal değişimin anahtarı olarak gören bu eğitim akımında eğitim yolu ile toplumsal değişimin sağlanması gerektiği savunulur.

 

10) Öğretim Stratejileri (Buluş – Sunuş Stratejisi)

-Bruner tarafından geliştirilen ve öğrenci merkezli bir strateji olan buluş yoluyla öğretim stratejisinde öğrenciler bilgileri hazır olarak almazlar. Bu stratejide öğrenci adeta bir bilim adamı gibi sorgulayarak, sezgisel düşünme ve keşif yoluyla çözüm üretmeye ve sonuçlara ulaşmaya çalışır. Bu stratejide öğrencilere ulaşacakları sonuçlar önceden söylenmez.

- David Ausubel tarafından geliştirilen ve öğretmen merkezli bir strateji olan sunuş yoluyla öğretim stratejisinde öğretmenden kavramdan örneğe, genelden özele doğru ilerler. Başka bir deyişle tümdengelim yoluyla ders işler. Bunu şöyle açıklayalım: Öğretmen önce konuyla ilgili genel tanımları ve kavramları sunar daha sonra da konuyla ilgili örnekleri ve ayrıntıları sunar. 

Popüler Yayınlar